Vaak komen we problemen tegen als reactief naar andere honden, angstig of reactief naar vreemde mensen, angst op straat of angst voor vreemde voorwerpen.
We proberen dan van alles maar vaak lukt het niet goed om een gedragsverandering te creëeren.
Hoe komt dan nou?
Vaak is het stressniveau van de hond in die situaties zo groot dat er geen mogelijkheid is voor de hond om iets te kunnen leren uit zo‘n stressvolle situatie. De hond zit dan zo hoog in zijn emotie dat hij overschakelt naar een vlucht of vecht systeem.
Stel.. wij staan samen op de kermis voor het spookhuis. Ik wil eigenlijk niet naar binnen want ik vind spookhuizen vreselijk! Dat onverwachtse en de mogelijkheid dat er iets engs op mij afkomt hou ik absoluut niet van. Maar jij haalt me over om toch naar binnen te gaan. Eenmaal binnen en in het karretje wat me overal langs leidt zeg jij tegen mij „ Esther, ik weet dat jij wiskunde heel lastig vind maar ik ga je nu uitleggen hoe je worteltrekken moet doen“. Ik zit naast jou in dat karretje en ben eigenlijk alleen maar om me heen aan het kijken of er niks engs aan komt en of ik moet maken dat ik weg kom of dat ik me met hand en tand moet verdedigen om wat er op me af komt. Ik ben met mijn gedachten al helemaal niet bezig met wiskunde omdat ik te gestresst ben met wat me eventueel zou kunnen overkomen daar. Ons brein kan op dat moment niet meer schakelen naar iets anders als dat. Ook wij kunnen niks leren op het moment dat we onder hevige stress staan.
Een brein van de hond werkt precies zo! Een hond die onder grote spanning staat kan op dat moment niks leren. En is zeker niet bereid om een beloning aan te nemen. De stress is te groot op dat moment.
Als je een hond moeilijke dingen aan wil leren is het heel belangrijk dat je gaat zoeken naar manieren om onder stressniveau te werken. Pas dan onstaat er ruimte om de situatie te kunnen inschatten, het vlucht of vechtsysteem weer uit te zetten en iets positiefs uit een situatie te halen. Dat kan soms lastig zijn en vraagt iets van de creativiteit van de eigenaar. Je zal situaties moeten creëeren waarin je ziet ah oké zo is hij ontspannen genoeg.
Hoe doen je dat dan?
Vaak is afstand de grootste gamechanger.
Terug naar de kermis. Stel ze zouden het spookhuis aangepast hebben met een grote glaswand en goede verlichting zodat ik van buitenaf eerst eens kan kijken wat daar binnen allemaal gebeurd.. dat zal al zoveel verschil maken. We staan daar buiten van een afstand rustig te kijken en ik zie precies wat wanneer komt en waar de enge dingen zitten. Dan kan ik me daar alvast op instellen. En de daarop volgende weken en maanden gaan we elke dag voor dat spookhuis op een bankje zitten en kijken steeds maar weer van een afstand wat daar binnen gebeurd. Dan word het voorspelbaar voor me en kan ik er iets mee. Op een gegeven moment lukt het me zelfs te luisteren naar je worteltrekken verhaal en begin ik die materie ook te snappen. En elke keer dat ik naar het spookhuis kijk en ik dat ontspannen kan doen krijg ik €10 van jou in m’n hand gedrukt. Mijn angst zakt weg en op een gegeven moment durf ik wel naar de drempel van het spookhuis te gaan. Maar wel met de lichten aan en met de afspraak dat ik op die drempel ook veilig ben en er niemand met een bijl op me afkomt. Ook op die drempel nemen we weer weken de tijd om het allemaal rustig te bekijken en krijg ik weer €10. Word ik toch bang of merk ik dat ik toch zenuwachtig word gaan we weg van de drempel en zoeken we een middenweg ergens tussen de drempel en het bankje waar we eerst zaten. En zoeken we weer naar een plek waar ik me wel ontspannen kan.
En dit is eigenlijk ook hoe je zou moeten werken met een hond. We stappen in hondentraining vrij snel over drempels heen, en willen vaak veel te grote stappen nemen. Dat maakt dat de hond steeds weer in dat vlucht of vechtsyteem terecht komt en niet onder stressniveau iets leren kan.
Hondentraining is meer dan alleen afleiden en af en toe een koekje geven. Je zal steeds moeten kijken kan hij dit nog handelen of heeft hij teveel stress. Kan hij nog leren of overvraag ik hem. Werk ik nog wel onder zijn stressniveau?
Op moment dat je steeds die plek opzoekt waar hij ontspannen is en als je dan gaat counterconditioneren (beloningen geven bij elk gewenst en ontspannen gedrag wat je ziet zo lang het object/ hond mens in het gezichtsveld is) ga je uiteindelijk een gedragsverandering zien. De hond leert ontspannen te kunnen zijn op grote afstand van hetgeen waar hij angstig of reactief op is en krijgt een prettig gevoel omdat hij daarvoor nog extra beloond word. Dan krijg je dat zijn motivatie rondom dat gebeuren veranderd en het stap voor stap beter gaat.
Ja maar Es het is hier zo druk en ik kan niet altijd uitwijken of afstand creëren! Klopt! Soms loop je op een paadje waar je bijv die andere hond echt niet uit de weg kan gaan.. neem voor dat moment even je verlies en probeer zo gauw mogelijk weer op afstand te komen. Haal diep adem en door…
Tip! Zoek plekken waar je samen op grote afstand lekker zitten kan op een bankje en kijk samen wat er allemaal op die grote afstand voorbij komt. Beloon zijn ontspannen gedrag. Vaak is dit een hele mooie start omdat hij dan zonder zelf ook nog in beweging te moeten zijn rustig kan kijken wat er allemaal gebeurd op straat. Ook dit is leren.